RAZ DWA TRZY ZAGRAJ ZE MNĄ TY…..
CZYLI SPOSÓB NA MATEMATYKĘ
mgr Katarzyna Śliwińska
Wstęp - uzasadnienie celowości wprowadzenia innowacji.
W jaki sposób można dziecku zapewnić sukcesy w nauce matematyki? Co należy uczynić, aby nauka matematyki była dla dziecka przyjemna? Jak nauczyć dziecko biegłości rachowania: dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia? Są to najczęściej zadawane pytania przez nauczycieli i zatroskanych rodziców. W związku z tym postanowiłam wykorzystać swoje doświadczenie zawodowe i napisać innowację, która pozwoli dzieciom pokochać matematykę.
Rolą nauczyciela jest tak poprowadzić dziecko, aby osiągnęło sukces. Wczesna stymulacja przynosi nadzwyczajne efekty, rozszerzają się możliwości umysłowe dziecka i można łatwo kształtować matematyczne ukierunkowanie jego umysłu. Dużo zależy od tego, czy ćwiczenia rachunkowe są dla dziecka atrakcyjne. Bardzo dobre rezultaty osiąga się, gdy dzieci mogą uczyć się liczenia w trakcie gier i zabaw matematycznych. Wśród gier nadających się do kształtowania umiejętności rachunkowych na szczególne wyróżnienie zasługują gry karciane. Podczas gier dzieci nawet nie zauważają, że wykonują dziesiątki obliczeń. Mają także wiele okazji do kształtowania swej odporności emocjonalnej, uczą się znosić porażki rozwijają zdolność skupienia się na czymś jednym przez dłuższy czas.
Innowację oparłam na następujących zabawach i grach matematycznych : kółko i krzyżyk , zabawy z kostką, KABOOM, bingo, muchy, szyfrowanie zero-jedynkowe, kodowanie, remik liczbowy, rebusy, krzyżówki, łamigłówki, gry komputerowe, podchody matematyczne, a przede wszystkim „Karty Grabowskiego dodawanie i odejmowanie” (zajęcia z kartami będą realizowane w klasie pierwszej i drugiej) oraz „Karty Grabowskiego tabliczka mnożenia” (zajęcia będą realizowane w klasie drugiej i trzeciej).
Działania podjęte w ramach niniejszej innowacji z pewnością wpłyną na podniesienie jakości pracy szkoły, wzmocnią podstawowe umiejętności uczniów określone w podstawie programowej.
Adresaci innowacji.
Uczestnikami będą uczniowie klasy pierwszej integracyjnej (kontynuacja w drugiej i trzeciej klasie). Realizatorem innowacji będzie Katarzyna Śliwińska
Rozmiar przestrzenny.
Innowacja będzie realizowana na terenie Szkoły Podstawowej nr 4 w Chełmnie.
Rozmiar czasowy.
Działania rozpoczną się w październiku 2018 r. i będą trwać do końca roku szkolnego 2020/2021.
Cele innowacji.
- Poprawa jakości pracy szkoły i podniesienie skuteczności kształcenia.
- Rozbudzanie zainteresowań matematycznych.
- Rozwijanie umiejętności logicznego myślenia.
- Rozwijanie umiejętności wykonywania czterech podstawowych działań arytmetycznych.
- Kształtowanie takich cech jak: wytrwałość, systematyczność, dokładność, inicjatywa, samodzielność.
- Wzmacnianie odporności emocjonalnej w sytuacjach trudnych, wymagających wysiłku umysłowego.
- Ćwiczenie orientacji przestrzennej.
- Doskonalenie percepcji wzrokowej.
- Rozbudzanie ciekawości ucznia i jego zainteresowań tabliczką mnożenia.
- Wdrażanie do samodzielności, samokontroli i samooceny.
- Zdobywanie umiejętności współpracy z rówieśnikami.
- Promowanie zajęć jako atrakcyjnej formy spędzania wolnego czasu.
Rodzaj innowacji.
Innowacja metodyczno -organizacyjna.
Sposób realizacji - metody i formy realizacji.
Na zajęciach będą wykorzystywane aktywizujące metody nauczania, które pozwolą na twórcze podchodzenie do problemów i zagadnień matematycznych. Ważną rolę odegrają gry logiczne, które uatrakcyjnią proces uczenia się, zmotywują uczniów i ułatwią zdobywanie wiedzy, a także pobudzą ciekawość poznawczą.
Formy: indywidualna, w małych zespołach dwu lub trzyosobowych oraz praca z całą grupą
Zakres treści i harmonogram działań.
Spotkanie z matematyką
Cele szczegółowe: ustalanie równoliczności, klasyfikowanie obiektów, układanie obiektów w serie rosnące i malejące, liczenie w przód i w tył, wskazywanie następnej liczby, doliczanie, odliczanie, kształtowanie odporności emocjonalnej i zdolności do wysiłku intelektualnego.
Treść : uczniowie podczas pierwszych zajęć manipulują przedmiotami, rozwiązują zagadki matematyczne, grają w gry planszowe oraz rozwiązują zadania online.
Karty na dobry początek
Cele szczegółowe: utrwalenie umiejętności dodawania i odejmowania w zakresie 5, układanie działań matematycznych, pisanie liczb i znaków matematycznych, podejmowanie działań mimo przeżywanych napięć emocjonalnych, współdziałanie z nauczycielem i dziećmi.
Treść : uczniowie zapoznają się z „Kartami Grabowskiego dodawanie i odejmowanie”. Poznają reguły prostych gier karcianych, mają okazję dobrze poznać karty, mogą liczyć na palcach lub przeliczać obiekty.
Proponowane gry:
- „Rozsypanka”
- „Domino karciane”
- „Kierowca”
- „Lisek”
- „Czary mary”
W skład zestawu wchodzi 58 dużych kart (cztery zestawy kart w różnych kolorach od 0 do 10 oraz cztery pasujące do nich kolorystycznie jokery, a także zestaw kart od 11 do 20). Dodatkowo jest 9 mniejszych kart z symbolami matematycznymi (+, -, =, <, >), a także jedna karta przedstawiająca graf. Każda karta prezentuje cyfrę i dwa sposoby jej graficznego przedstawienia (za pomocą kafelków oraz kostek do gry).
Umiem więcej
Cele szczegółowe: doskonalenie umiejętności dodawania i odejmowania w zakresie 10, kształtowanie umiejętności układania i rozwiązywania zadań tekstowych, wdrażanie do analizowania sytuacji problemowych, motywowanie do podejmowania wysiłku.
Treść: uczniowie podczas spotkań poznają kolejne gry i zabawy, które wymagają od nich umiejętności dodawania i odejmowania w zakresie 10. Na podsumowanie tego cyklu spotkań odbędą się podchody matematyczne.
Proponowane gry i zabawy:
- Zabawy z kostką
- Bingo
- Muchy
Karty Grabowskiego:
- „Trzy życia”
- „Jubiler”
- „Święty Mikołaj”
- „Poławiacze pereł”
- „Poszukiwane liczby”
- „Pszczelarze”
- „Sokole oko”
Podchody matematyczne
Liczymy do 20
Cele szczegółowe: doskonalenie umiejętności dodawania i odejmowania w zakresie 20 bez przekroczenia i z przekroczeniem progu dziesiątkowego, utrwalenie pojęć mniejszości i większości, odczytywanie godzin, ćwiczenie percepcji wzrokowej, stwarzanie sytuacji umożliwiających osiąganie sukcesu i zadowolenia z własnych osiągnięć, wyzwalanie radości podczas zabawy matematycznej, wzmacnianie pozytywnych emocji.
Treść : uczniowie na tym etapie poznają gry karciane o podwyższonym stopniu trudności. Dla dzieci, którym dodawanie i odejmowanie nie sprawia trudności przewidziano grę „Super matematyk”.
Propozycje gier:
- „Kasjer”
- „Zegarmistrz”
- „Tajemnicze iksy”
- „Super matematyk”
Bawię się z tabliczką mnożenia
Cele szczegółowe: usprawnianie techniki mnożenia i dzielenia liczb w zakresie 100, usprawnianie obliczeń rachunkowych wykonywanych w pamięci w zakresie dodawania i odejmowania, rozwijanie spostrzegawczości i koncentracji uwagi, ćwiczenie sprawności ruchowej i manualnej, ćwiczenie orientacji przestrzennej, doskonalenie percepcji wzrokowej, wdrażanie do samodzielności, samokontroli i samooceny, zdobywanie umiejętności współpracy z rówieśnikami, promowanie zajęć jako atrakcyjnej formy spędzania wolnego czasu.
Treść : uczniowie poznają gry i zabawy , podczas których uczą sią mnożyć i dzielić oraz sami konstruują gry. Najwięcej czasu poświęcimy na gry karciane – „Karty Grabowskiego tabliczka mnożenia”. Karty „Tabliczka mnożenia” powstały przy współpracy z prof. zwycz. dr hab. Edytą Gruszczyk-Kolczyńską, autorytetem w dziedzinie edukacji matematycznej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
„Tabliczka mnożenia” są to dwie talie kart, każda po 55 sztuk. Czarna talia zamiast tradycyjnych figur karcianych, ma zapis mnożenia dwóch liczb. Na kartach czerwonych przedstawione są liczby odpowiadające wynikom mnożenia z kart czarnych. Każda karta dodatkowo posiada również kafelki, pomagające zrozumieć istotę mnożenia – jeśli dziecko nie potrafi podać wyniku danego rachunku, może kafelki po prostu policzyć (przydatne szczególnie w początkowej fazie nauki mnożenia). Każda z zabaw będzie indywidualnie dobrana do potrzeb i trudności konkretnego dziecka.
Zabawy pomagające dzieciom zapoznać się z kartami ,,Tabliczka mnożenia’’
- Dobieranie do pary
- Kopciuszek
Gry pomagające opanować tabliczkę mnożenia
- Piotruś Matematyk
- Czarna - czerwona
- Loteria
- Zaczarowany bank
Ćwiczenie spostrzegawczości oraz cechy podzielności liczb
- Sokole oko
- Bingo
- Szeryf
Ćwiczenie tabliczki mnożenia z wykorzystaniem ruchu i precyzji
- Krzyżak
- Olimpijczyk
- Królowa skakanki
Doskonalenie dodawania pamięciowego
Prymus ( dodawanie dwóch lub trzech iloczynów )
Gra doskonaląca umiejętność współpracy w zespole
Ekspres
Środki i materiały.
Większość działań odbędzie się bez kosztów lub w ramach środków własnych.
Sprzymierzeńcy
Nauczyciele, którzy wyrażą zgodę na współpracę z autorką innowacji, dyrekcja SP4.
Sposoby oceny
Narzędziami sprawdzającymi i badającymi zmiany między osiągnięciami końcowymi a początkowymi będą obserwacje dzieci, ich zaangażowanie w zajęcia, umiejętność współdziałania w grupie podczas gier, jak również analiza wytworów: sprawdziany, wyniki osiągane w konkursach oraz opinie rodziców na podstawie ankiet i wywiadów.
Bibliografia
A. Grabowski Gry karciane rozwijające u dzieci umiejętność dodawania i odejmowania liczb, Szczecinek, Karty Grabowskiego 2015
A. Grabowski Gry, zabawy i ćwiczenia z tabliczką mnożenia Szczecinek, Rachmistrz 2015
E. Gruszczyk – Kolczyńska, K. Dobosz, E. Zielińska Jak nauczyć dzieci sztuki konstruowania gier? Warszawa, WSiP 1996