Innowacja pedagogiczna: "Od czytania i pisania do wychowania"

Drodzy Rodzice, Nauczyciele, Uczniowie!

Mamy przyjemność poinformować Was o wdrożeniu w naszej szkole innowacji pedagogicznej „Od czytania i pisania do wychowania”.

Literatura może dostarczyć wielu pozytywnych wzorców, pobudzić kreatywność, otworzyć umysł na potrzeby innych, budzić wrażliwość oraz empatię, tego wszystkiego coraz mniej w młodym pokoleniu. Stąd autorki innowacji podjęły się zadań, które mają na celu podnieść jakość pracy szkoły poprzez kształcenie i wzmacnianie podstawowych umiejętności uczniów, w tym czytania i pisania.

Zapraszamy do zapoznania się z treścią innowacji, która zostanie umieszczona w plikach szkoły w dzienniku elektronicznym oraz na stronie internetowej, w zakładce Innowacje.

Mamy nadzieję, że zaciekawią Was nasze pomysły na akcje: „Przeczytałeś, polecasz- uwolnij książkę”, „Mistrzowie ortografii i języka”, „Ortograficzni i językowi detektywi”, „Mistrz pięknego czytania”, Książkowa lista przebojów”, „Czas na lekturę”, Na pewno polubicie „Strefę czytacza”.

Rodziców zapraszamy do współpracy, zachęcajcie swoje dzieci do czytania, jak mówiła noblistka Wisława Szymborska: „Czytanie książek to najpiękniejsza zabawa, jaką sobie ludzkość wymyśliła”. Wierzcie nam, naprawdę warto wziąć udział w tej zabawie!

Autorki innowacji: Mariola Kędzierska oraz Zofia Przystup                                                         

Dyrektor szkoły:
Anna Kordowska    

„Książki - to okręty myśli żeglujące po oceanach czasu i troskliwie niosące swój drogocenny ładunek z pokolenia na pokolenie.”

Francis Bacon

Od czytania i pisania do wychowania metodyczno - organizacyjna innowacja pedagogiczna

mgr Mariola Kędzierska
mgr Zofia Przystup

1. Wstęp - uzasadnienie celowości wprowadzenia innowacji.
Inspiracją do opracowania innowacji pod nazwą „Od czytania i pisania do wychowania” stały się dla nas niskie wyniki uczniów na sprawdzianach w zakresie kompetencji czytelniczych oraz refleksje i spostrzeżenia członków rady pedagogicznej na temat zanikania wśród młodych ludzi nawyku czytania. Analiza wyników testów zewnętrznych i wewnątrzszkolnych jednoznacznie wskazuje, że umiejętność czytania jest powtarzającą się bolączką naszych uczniów. Sytuacja ta rzutuje nie tylko na poziom, który uczniowie osiągają na sprawdzianach, ale również obniża ich sprawność językową i ortograficzną. I właśnie, rozpatrując umiejętność pisania, najniższe wartości punktowe notujemy corocznie w zakresie poprawności ortograficznej. Powszechna staje się nonszalancja ortograficzna, wzmacniana przez media i portale społecznościowe, szczególnie komunikatory. Ponadto, ograniczenie kontaktów dziecka do grupy rówieśniczej i subkultury lokalnej, bez poszerzania spojrzenia na świat dzięki różnorodności literackich typów ludzkich, ich wielorakich wyborów, dążeń i potrzeb powoduje braki wychowawcze. Literatura może dostarczyć wielu pozytywnych wzorców, pobudzić kreatywność, otworzyć umysł na potrzeby innych, budzić wrażliwość oraz empatię, a tego wszystkiego coraz mniej w młodym pokoleniu.
Działania podjęte w ramach niniejszej innowacji z pewnością wpłyną na podniesienie jakości pracy szkoły, gdyż dodatkowo, głównie w systemie pozalekcyjnym, kształcą i wzmacniają podstawowe umiejętności uczniów określone w podstawie programowej.

2. Adresaci innowacji.
Osobami realizującymi innowację, czyli wykonawcami programu, są nauczyciele poloniści Szkoły Podstawowej nr 4 w Chełmnie. Uczestnikami będą uczniowie klas IVc, Vc, VIa, VIIa, VIIb, VIIc oraz te zespoły klasowe, w których zajęcia prowadzą polonistki wyrażające zgodę na współpracę z autorkami i podejmowanie działań określonych przez innowację.

3. Rozmiar przestrzenny.
Innowacja będzie realizowana na terenie Szkoły Podstawowej nr 4 w Chełmnie.

4. Rozmiar czasowy.
Działania rozpoczną się w październiku 2017 r. i będą trwać do końca roku szkolnego oraz cyklicznie powtarzane w kolejnych latach z ewentualnymi modyfikacjami.

5. Cele innowacji.
Poprawa jakości pracy szkoły i podniesienie skuteczności kształcenia.
Stymulowanie rozwoju intelektualnego ucznia.
Rozbudzanie u dzieci pasji czytelniczej i zainteresowania książką.
Wskazanie wartościowego sposobu spędzania wolnego czasu.
Podnoszenie poziomu czytelnictwa poprzez działania kreatywne.
Doskonalenie umiejętności pięknego czytania, pisania, opowiadania oraz uważnego słuchania.
Kształtowanie nawyku czytania i korzystania z biblioteki szkolnej oraz pozaszkolnej.
Wyzwalanie pozytywnej motywacji do nauki ortografii.
Podnoszenie poczucia własnej wartości poprzez odniesienie sukcesu.

6. Sposób realizacji - metody i formy realizacji.
metody: poglądowa, słowna, praktycznego działania, problemowa (zadaniowa) formy: indywidualna praca ucznia, projekt grupowy

7. Zakres treści i harmonogram działań.
a) „Przeczytałeś, polecasz - uwolnij książkę!”
cele szczegółowe: rozbudzenie u dzieci zainteresowania książką jako źródłem wiedzy i przeżyć, tworzenie warunków do rozwijania zainteresowań czytelniczych oraz motywowanie do podjęcia nauki czytania, propagowanie czytelnictwa wśród uczniów, uwrażliwienie na piękno literatury, uświadomienie uczniom, iż czytanie książek jest doskonałą formą spędzania wolnego czasu, zapoznanie z ideą bookcrossingu, doskonalenie umiejętności pięknego czytania i opowiadania o książce z elementami recenzji, doskonalenie umiejętności uważnego słuchania

Treść:
Chętni uczniowie po przeczytaniu książki niewchodzącej w spis lektur podstawy programowej przedstawiają ją kolegom i koleżankom z klasy. Mogą to zrobić po uprzednim zgłoszeniu swojej prezentacji nauczycielowi, w wyznaczonym dniu w tygodniu i wyznaczonym czasie (np. w piątek, po pierwszym dzwonku, prezentacja musi trwać 5 minut i być wygłoszona całkowicie z pamięci). Nauczyciel punktuje prezentację według podanych wcześniej kryteriów. Uczeń dzięki prezentacji zdobywa prawo do umieszczenia swojego nazwiska na specjalnej gazetce (wraz z polecanym tytułem pozycji książkowej), oceny celującej (tylko w przypadku uzyskania najwyższej liczby punktów) oraz tymczasowej wymiany tejże książki na inną (spośród pozycji znajdujących się w sali polonistycznej).

b) „Mistrzowie ortografii i języka”
cele szczegółowe: rozwijanie zainteresowań ortograficznych poprzez naukę i zabawę, zachęcenie do systematyczności, samokontroli i samooceny, wyzwalanie pozytywnej motywacji do nauki ortografii, podnoszenie poczucia własnej wartości poprzez odniesienie sukcesu, przygotowanie uczniów do udziału w konkursach ortograficznych, w tym do miejskiego konkursu ortograficznego, powiatowego oraz wyłonienie Szkolnego Mistrza Ortografii, poszerzenie wiedzy zdobywanej na lekcjach, rozwijanie umiejętności ortograficznych, doskonalenie umiejętności stosowania zasad ortografii w praktyce, uwrażliwienie na piękno języka polskiego i konieczność dbałości o jego poprawność

Treść:
1) pisanie ze słuchu i reguły ortograficzne
Uczniowie piszą dyktanda (poprzedzone oczywiście lekcjami i ćwiczeniami ortograficznymi) połączone ze sprawdzianem reguł ortograficznych przynajmniej raz w miesiącu i w ten sposób wyłaniani są kandydaci na Szkolnego Mistrza Ortografii. Na koniec, w terminie poprzedzającym miejski i powiatowy konkurs ortograficzny, wszyscy kandydaci piszą dyktando ostatecznie wyłaniające Mistrza. Następnie na terenie naszej szkoły organizujemy miejski konkurs ortograficzny pod nazwą „O złote pióro Burmistrza Miasta Chełmna”.

2) „Ortograficzni i językowi detektywi”, czyli wyłanianie błędów w tekstach przypadkowych.
Uczniowie poza szkołą, w ramach pracy samodzielnej, „tropią” absurdy w pisowni lub po prostu błędy językowe i ortograficzne. Przygotowują na lekcję opis i miejsce napotkanego błędu (może to być też zdjęcie) i wyjaśniają kolegom, dlaczego jest to błąd oraz jak należy go poprawić. Uzyskują prawo do plusa z zadania domowego (trzy zebrane plusy uprawniają do piątki, trzy piątki do szóstki). Na koniec, w maju, wszystkie zebrane błędy zostają „napiętnowane” i wydane w formie broszury lub ulotki pod nazwą "W obronie języka".

c) „Mistrz Pięknego Czytania”
cele szczegółowe: kształtowanie wrażliwości na piękno polskiej mowy, kształcenie umiejętności interpretacji tekstu literackiego, budzenie zainteresowania wartościową literaturą dziecięcą, stworzenie możliwości prezentacji własnych umiejętności oraz porównywania ich z umiejętnościami innych, rozwijanie wrażliwości na prozę oraz kształcenie umiejętności odbioru dzieł literackich, rozwijanie i utrwalanie u dzieci potrzeb i nawyków czytelniczych, rozwój umiejętności głośnego czytania z dbałością o dykcję oraz prawidłową emisję głosu, oswojenie dzieci z wystąpieniami publicznymi

Treść:
Najpierw wyłaniamy kandydatów SP4 na Mistrza Pięknego Czytania, którzy wezmą udział w konkursie o zasięgu powiatowym. Konkurs powiatowy organizujemy w kwietniu, w którym przypadają Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci oraz Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. Podczas konkursu powiatowego dzieci rozwiązują test znajomości treści lektur (wyznaczonych przez komisję najpóźniej na dwa miesiące przed terminem konkursu). Czas trwania rozwiązywania testu – do 30 minut. Następnie głośno czytają wylosowany fragment wyznaczonej lektury (spośród kilkunastu fragmentów określonych przez organizatorów najpóźniej na miesiąc przed datą konkursu). Czytanie w tym etapie trwa od 3 do 5 minut. Komisja ocenia czytanie według jawnych, podanych niżej kryteriów. Na koniec następuje zsumowanie wyników osiągniętych przez poszczególnych uczestników oraz ogłoszenie ich uczestnikom oraz przyznanie tytułu „Mistrza Pięknego Czytania Powiatu Chełmińskiego” uczniom, którzy zdobyli największą liczbę punktów w poszczególnych kategoriach.

d) „Książkowa lista przebojów”
cele szczegółowe: rozbudzenie u dzieci zainteresowania książką, jako źródłem wiedzy i przeżyć, wyrabianie kultury czytelniczej, wprowadzenie marketingu lekturowego, motywowanie do podjęcia nauki czytania, propagowanie pozytywnych wzorców, uwrażliwienie na piękno literatury dziecięcej i młodzieżowej, wyrabianie nawyku sięgania po książkę

Treść:
Uczniowie wybierają dziesięć bestsellerów książkowych poprzez głosowanie w maju. Głosowanie polega na wpisaniu na kartce typowanej pozycji książkowej i wrzuceniu głosu do urny. Dziesięć najczęściej powtarzających się książek otrzymuje tytuł „Bestsellera SP4”. wszystkie dziesięć wytypowanych przez uczniów tytułów zostaje wyeksponowanych na gazetce pod nazwą „Bestsellery SP4”.

e) „Czas na lekturę”
cele szczegółowe: wzmocnienie motywacji do czytania oraz rozbudzenie pasji czytelnia, wyrabianie nawyku sięgania po książkę poprzez systematyczny z nią kontakt, wspomaganie rozwoju umysłowego poprzez doskonalenie mowy, uwrażliwienie na piękno słowa pisanego i mówionego, uświadomienie dorosłym i dzieciom wartości głośnego czytania, usprawnienie techniki głośnego czytania

Treść:
Raz w tygodniu, w wybranym dniu (każdorazowo w czasie innej lekcji i w innym dniu) przez pięć minut uczniowie wraz z nauczycielami czytają głośno wybraną pozycję książkową. Każda klasa czyta jedną, zaproponowaną przez siebie i zweryfikowaną przez polonistę powieść aż do końca.

f) „Strefa czytacza”
cele szczegółowe: tworzenie warunków do rozwijania zainteresowań czytelniczych oraz motywowanie do podjęcia nauki czytania, kształtowanie i rozwijanie zainteresowań czytelniczych uczniów, uświadomienie im, iż czytanie książek jest doskonałą formą spędzania wolnego czasu, wzmocnienie poczucia własnej wartości dziecka, popularyzacja czytelnictwa, zrozumienie przez uczniów, że czytanie jest ważne, potrzebne i się opłaca

Treść:
Uczniowie, którzy wzięli udział w prezentacjach „Przeczytałeś, polecasz - uwolnij książkę!”, mają przywilej czytania książki podczas dużych przerw w zorganizowanym kąciku na korytarzu szkolnym. Ważne, żeby kącik był urządzony w szczególny sposób, miał wyjątkową atmosferę i klimat (miękka kanapa, kwiaty ect.).

g) rejestracja i udział w programie „Jak nie czytam, jak czytam”

8.Środki i materiały.
Większość działań odbędzie się bez kosztów lub w ramach środków własnych. W konkursach ortograficznych i pięknego czytania nagrody fundują odpowiednio dyrekcja SP4, burmistrz miasta Chełmna, Zarząd Powiatu Chełmińskiego.

9. Sprzymierzeńcy:
nauczyciele poloniści, którzy wyrażą zgodę na współpracę z autorkami innowacji, nauczyciele, którzy wyrażą zgodę na czytanie książki przez pięć minut podczas prowadzonych przez nich lekcji, dyrekcja SP4, szkoły podstawowe z powiatu chełmińskiego, Urząd Miasta Chełmna, Zarząd Powiatu Chełmińskiego, Biblioteka Miejska.

10. Sposoby oceny:
ankieta diagnozująca na wejście i zakończenie, wyniki konkursów, liczba uczniów chętnych do udziału w poszczególnych przedsięwzięciach, opinie uczniów, rodziców i nauczycieli, zdiagnozowanie obszarów sukcesów i niepowodzeń poszczególnych działań.